“ჩვენ გავიგეთ, რომ მოლაპარაკების გზით ახმაჯის არხი გახსნეს და იმ არხის გასწვრივ სოფლები ირწყვება, კარგი იქნება, რომ ჩვენი არხის შესახებაც დაიწყონ მოლაპარაკებები ერგნეთში. რამდენჯერმე ვცადე, ხმა მიმეწვდინა, მაგრამ რა ვიცი, არ გამოვიდა. თუ სადმე ხმა მიგიწვდებათ, სთხოვეთ, რომ ერგნეთის მოლაპარაკების დროს, კუდუხანთკარის არხის საკითხიც იქნებ განიხილონ,” – ამბობს ვაჟა კუდუხაშვილი.
ის და მისი მეუღლე კასპის სოფელში მარტო ცხოვრობენ. ზაფხულობით კი, ჩრდილოეთ ოსეთითან ის ადამიანები ჩამოდიან, რომელთა მამა-პაპა აქ დაიბადა. ქართულ-ოსური კონფლიქტის დროს კი სახლები მიატოვეს. ადგილობრივები ამ დასახლებას ძირითადად კუდუხანთკარს უწოდებენ. გვერდით ფშანისწყალი ჩამოუდის.
ფშანისწყალი დღეს დაგუბებულია. დაგუბებულ წყალში რუსი სამხედროები ბანაობენ. ხელოვნური ავზის ქვემოთ მდებარე სოფლების მოსახლეობა კი წყალი არა აქვს.
უწყლობას ყველაზე მეტად კუდუხანთუბანი და მისი მცხოვრებნი განიცდიან.
მდინარის ერთ მხარეს კუდუხანთკარია, მეორე მხარეს კი, – საკორინთლო. ორივე დასახლების ჩრდილოეთით სოფელი მონასტერი მდებარეობს. მონასტერს დეფაქტო სამხრეთ ოსეთის ხელისუფლება აკონტროლებს.
ფშანისწყლის ხეობის დასახლებებს ზემოდან სოფელი მსხლები დაჰყურებს. მსხლებიც დე-ფაქტო რესპუბლიკის დაქვემდებარებაში შედის.
,,ჩვენს ზემოთ ოსური სოფელი მონასტერია. იქაურებს უნდათ, რომ წყალი გამოუშვან ჩვენსკენ, მაგრამ რუსი სამხედროების გარეშე ვერაფერს აკეთებენ. თვითონაც მძიმე დღეში არიან. რაც ეს საზღვარი ჩაიკეტა, მიმოსვლა აღარაა. ვერც ვერაფერს ყიდულობენ, ვეღარც ვერაფერსაც ყიდიან.” – გვეუბნება ვაჟა კუდუხაშვილი, რომელიც უწყლობისგან გადამხმარ ბაღებს გვაჩვენებს.
მისი სახლი დაგუბებული არხის ქვემოთ, 400 მეტრში მდებარეობს. ამ სახლში ვაჟა კუდუხაშვილი, მეუღლესთან ერთად, ცხოვრობს.. სოფელს სარწყავ წყალს რუსი სამხედროები, სასმელ წყალს კი, – კასპის მერია არ აძლევს.
,,ყველაფერს აიტანს ადამიანი, მაგრამ უწყლოდ ყოფნა შეუძლებელია.” – გვითხრეს მასპინძლებმა. ისინი ფიქრობენ, რომ ასეთი ყოფნა უკვე გაუსაძლისია.
ვაჟა კუდუხაშვილი მოძველებული მანქანით, სასმელი წყლის გამო, ქვემო ჭალაში ხშირად დადის. გარდა ამისა, მეუღლე მანქანით სკოლაში დაჰყავს.
მისი მეუღლე მარიამ ზაალიშვილი ფიქრობს, რომ ხელისუფლება კუდუხანთკარს ცალკე სოფლად არ მოიაზრებს:
“როცა მეკითხებიან, თუ ვის ეკუთვნის კუდუხანკარი? ხშირად ვფიქრდები. გზა სოფელ გორაკადან მოდის, მაგრამ იურიდიულად არ წარმოვადგენთ გორაკას. სინამდვილეში აგერ გაღმა მხარეს საკორინთლოს ვეკუთვნით. რომ ვკითხოთ მერიას, რა კეთდება? გეტყვიან, რომ საკორინთლოში გზაც გაკეთდა, წყალს ყოველ წელს აკეთებენ, გაზი გაკეთდა, გარეგანათება, მაგრამ ჩვენთან არც ერთია. არა და, საკორინთლოს ვეკუთვნით,” – წუხს მარიამ ზაალიშვილი.
იგი იხსენებს, რამდენიმე წლის წინ, სოფელში ევროკავშირის სადამკვირვებლო მისიის წარმომადგენლების ვიზიტს:
,,გვესტუმრნენ უცხოელები, არ ვიცი ეუთოს ხალხი იყო თუ ევროკავშირის. როცა მნახეს, რა პირობებში ვიყავით, თქვეს: მოდი ჩვენი ხელფასიდან შევაგროვოთ თანხა და წყალი მაინც გააკეთოსო. დამპირდნენ, რომ ამ საკითხს დააყენებდნენ. რამდენიმე ხნის შემდეგ, ვიგებთ, რომ საკორინთლოში წყალი კეთდება. ქვემო ჭალაში წყალი კეთდება? მაგრამ ჩვენ?” – ამბობს მარიამ ზაალიშვილი.
სოფლის განაპირას ფერდობზე წყაროს წყლებია. ვაჟა კუდუხაშვილი ამბობს, რომ წყაროდან სოფლამდე მილის გაყვანა შეიძლება.
,,ეს სადღაც 4-5 ათასი ლარი დამიჯდება, მაგრამ ამის საშუალება არ გვაქვს. ვერც ჭას გავაკეთებთ, რადგან ძალიან ღრმა ჭა უნდა გაითხაროს. თითო მეტრის გათხრას 100 ლარი ჭირდება. ეს რომ გადავამრავლოთ მეტრების რაოდენობაზე, ძალიან დიდი თანხა გამოდის, რის გადახდასაც ასევე ვერ შევძლებთ.” – ამბობს ვაჟა კუდუხაშვილი.
